Hər nə qədər alternativ turizm imkanları artsa da Azərbaycanda turizm əsasən  bir istiqamət üzrə kəskinləşir. Respublikamızda tək şəhər turizminin deyil, rayon, kənd turizminin inkişafı üçün də potensial vardır. Ələlxüsus, şəhərdənkənar ərazilərdə füsunkar təbiət, təmiz, sakit hava ekoloji turizmin (dağ turizmi, su turizmi, veloturizm və s.) formalaşmasına imkan yaradır. Bu istər daxili, istərsə də xarici  turistlər üçün daha cəlbedicidir. Daxili turizm ölkəmizdə tam təkmilləşmiş bir sahə deyildir. Lakin daxili turizm tarixi-mədəni dəyərlərin öyrənilməsi, zəif inkişaf etmiş bölgələrimizin iqtisadi canlanması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Təəssüf ki, bəzi iqtisadi problemlər, həmçinin təhsil səviyyəsi, səyahət mədəniyyətinin tam formalaşmaması daxili turizmə əngəl törədir. Avropa ölkələrində daxili turizm xarici turizmin alternativi deyil, tamamlayıcısı rolunu oynayır. Bizim ölkəmizdə isə daxili turizm xarici turizmə alternativ olaraq qiymətləndirilir. Problemin həllinə təsir göstərə biləcək amillər: ölkədaxili səyahət bazarının formalaşdırılması, təhsil səviyyəsinin yüksəldilməsi ( məktəblərdə ölkənin turizm tarixinə dair dərslər təşkil etməklə maraq oyatmaq), qiymətlərin xarici turistlərə nisbətdə əlverişli təqdim olunması,  əhalinin rahat və ucuz istirahətinin təmin olunması üçün ölkə ərazisində turizm müəssisələrinin sayının çoxaldılması, ödəmənin asanlaşdırılması və s. Avropa ölkələrində mənimsənilmiş “hər kəs üçün turizm” prinsipi Azərbaycana da şamil olunmalıdır.  Məsələn, fransızların 90,6%-i tətil üçün öz ölkələrini seçirlər. Fransada turizm bazarının 65%-ni, İtaliyada da 65%-ni, Almaniyada isə 47%-ni daxili bazar formalaşdırır.

2008-ci ildə Avstraliya hökuməti tərəfindən irəli sürülən Dünya Böhranı ilə əlaqədar  iqtisadi problemlər yaşayan turizm sektorunu dirçəltməyə yönələn “Tətil yoxdursa, həyat da yoxdur”(“no leave, no life”) kampaniyası Avropa Birliyi ölkələri tərəfindən də böyük maraqla qarşılanmışdı. Avstraliya Turizm Nazirliyi ölkədaxili turizmi canlandırmaq məqsədilə “tətilə çıxın” şüarı altında kampaniyaya başlanılmasını təklif etmişdi. Bu kampaniya 11 milyon işçi üçün nəzərdə tutulmuş cəmi 121 milyon günə ödəniləsi olan 31 milyard Avstraliya dollarının daxili turizmə yatırılaraq, işçilərin tətilə göndərilməsi məqsədinə  yönəldilmişdir.  Yəni: 11 milyon işçinin tətil günü → 121 milyon gün → 31 milyard Avstraliya dolları ( 21 mlrd. 148 mln. AZN).

Beləliklə, sadalanan strateji planmalardan istifadə etməklə, turizm sektorunda üzləşdiyimiz bir istiqamətli problemlərin həlli sahəsində qabaqcıl dünya təcrübəsini dərindən öyrənməli və tətbiq etməliyik.  

Nailə Məmmədova